تعریف مهندسی صنایع و تاریخچه آن
رشته مهندسی صنایع یکی از زیر مجموعه های مهندسی است که با استفاده از توسعه، یکپارچه سازی و بهبود سیستم ها شامل انواع سیستم های پیچیده ، افراد ، انرژی و مواد ، فرآیندها ، دانش و اطلاعات ، تجهیزات و دیگر موارد در تلاش است تا بهینه سازی نماید و بهبود را در انواع جنبه های سازمانی ایجاد کند. مهندسی صنایع در حالت کلی مواردی شامل کارایی ، اثربخشی ، تطبیق پذیری ، کیفیت و بهبود مستمر کالا و خدمات ، سود آوری ، کمینه سازی زمان های اتلاف شده و مواردی از این قبیل را مد نظر قرار می دهد و بررسی می نماید.
دررابطه با تاریخچه مهندسی صنایع ، میتوان گفت که پیشینه این رشته به نخستین سال های انقلاب صنعتی که با پیدایش اختراعات جدید در صنعت، خصوصا اختراع ماشین بخار آغاز شد .با افزایش کارخانجات و گسترش دامنه صنعت نیاز به تفکر مدیریتی و مدیریت بیش از قبل احساس شد. درراستای ارتقا کیفیت محصولات و خدمات ، افراد بسیاری تلاش کردند تا آدام اسمیت که از وی به عنوان پدر علم اقتصاد یاد میشود ، پیشنهاد تقسیم کار را با این مضمون بیان کرد که می توان با تقسیم کارها در کارخانه نتیجه اقدامات و کارها را تا حد زیادی بهبود داد. در راستا و موازات نوآوری ها و اختراعات ایجاد شده در فرآیندها و روش های انجام کارها ، روش های مرتبط با حسابداری و هزینه یابی نیز گسترش پیدا کردند در همین زمینه روش های تحلیل آزمایش ها ، روش های تحلیل علمی و اثبات های علمی در طراحی ها و ساخت ابزارها و ماشین آلات به کار گرفته شد و در همین راستا اثر گذاری این تحولات به وجود آمده در تفکر و پیشبرد و مدیریت سازمان باعث شد تا مدیریت علمی به عنوان نوعی روش حرفه ای و نگرشی جدید مطرح گردد.
معرفی رشته مهندسی صنایع در ایران
در ایران ، دانشکده مهندسی صنایع در دانشگاه صنعتی شریف اولین دانشکده مهندسی صنایع در کشور بود که در سال 1347 و با 39 دانشجو شروع به کار کرد.پس از دانشگاه صنعتی شریف نیز در سال 1352 دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران شروع به کار کرد و پس از آن گروه مستقلی با عنوان مهندسی صنایع در سال 1355 در دانشگاه صنعتی امیر کبیر تشکیل گردید. با گذشت زمان این رشته در دانشگاه های مختلف کشور و در صنعت جایگاه خود را پیدا کرد.
در ابتدا اولین اقدامات و تلاش ها برای عنوان مدیریت به عنوان یک علم و یا در واقع علمی شدن مدیریت در آمریکا شکل گرفت. پدر علم مدیریت علمی ، فردریک تیلور در سال 1881 اندیشه های خود را توسعه داد ، فرانک گیلبرت و همسرش در راستای مطالعه کار با بررسی حرکات توانستند ابزار جدیدی ابداع کنند.مجموعه تمامی تلاش و اقدامات و فعالیت های تیلور و هم عصر هایش تحت عنوان مدیریت علمی شناخته شد. اقدامات این افراد نامبرده و دیگر افرادی که در این راستا تلاش کرده بودند ، توسط انجمن مهندسی مکانیک در آمریکا ارج نهاده شده و این عرصه فعالیت بیشتر برای تیلور و هم عصران و هم فکرانش توسط انجمن ایجاد گردید. در واقع مهندسی صنایع در ابتدای امر به عنوان یکی از شاخه های فرعی از مهندسی مکانیک شناخته شده بود که در سال 1909 دانشگاه پنسیلوانیا برای اولین بار دپارتمانی مستقل برای رشته مهندسی صنایع بنا نهاد با این حال همانطور که اشاره شد ، از نظر علمی و آکادمیک ، مهندسی صنایع برای اولین بار توسط فردریک تیلور به کاربرده شد.
با پیشرفت و پیچیدگی روز افزون علوم و فناوری در سیستم های خدماتی و تولیدی و افزایش حجم تولید و گستردگی موارد مرتبط با این عناوین ، و ارتباط بین سیستم ها با یکدیگر به صورت فرآیندی ، رشته های مهندسی سنتی مثل برق ، مکانیک ، شیمی و دیگر رشته ها پاسخ گوی تمامی مسائل این سیستم ها نبوده و نیاز عمده به یک ارتباط دهنده بین این رشته ها برای تعیین جایگاه درست و دقیق آن ها کنار هم در صنعت احساس میشود چرا که هر یک از این رشته ها ویژگی های خاص خود را شامل می شوند .برای حل این مشکل و برای جبران این کمبود در قرن بیست به ویژه در دهه های اخیر ، مهندسی صنایع کاربرد پررنگ تری پیدا کرد.
تعاریف متعددی از رشته مهندسی صنایع ارائه میگردد اما تعریف ارائه شده از وزارت علوم، تخحقیقات و فناوری به این صورت می باشد : مهندسی صنایع عبارت است از رشته ای که با طراحی ، بهبود و پیاده سازی یکپارچه اطلاعات ، تجهیزات ، مواد ، افراد و انرژی مرتبط می باشد و بر پایه دانش تخصصی و تبحر در رشته ریاضی و فیزیک ، اجتماعی و طراحی بنا گردیده تا به کمک این علوم مرتبط و قوانین نتایج حاصل از سیستم های یکپارچه را ارزیابی کند.
گرایش های رشته مهندسی صنایع
کارشناسی
برخی از موارد درسی در مقطع کارشناسی مهندسی صنایع که در دانشگاه های ایران تدریس می شوند ، گرایش های کارشناسی ارشد و دکترا عبارتند از :
کارشناسی | کارشناسی ارشد | دکترا |
|
|
|
زمینههای فعالیت و بازار کار رشته مهندسی صنایع
به طور کلی رشته مهندسی صنایع به این علت که با دید کلی و سیستماتیک زمینه های مختلف خدماتی و تولیدی را مورد بررسی قرارمی دهند میتوانند گام های موثری را در راستای بهره وری و بهبود فرآیند ها بردارند و از آن جا که ایران در گروه کشور های در حال توسعه قرار میگیرد طبیعتا نیاز به ان رشته در کشور در خال حاضر زیاد بوده و در آینده نیز بیشتر خواهد بود.
مهندسین صنایع با تمامی گرایش ها در سال های اخیر در طیفی وسیع از صنعت و زمینه های مختلفی علاوه بر فیلدهای تخصصی خود به کار گرفته شده اند ، مانند داده کاوی ،BIG DATA ، فناوری اطلاعات ، BI ، مهندسی نرم افزار و … و عملکرد موفقی از خود ارائه داده اند. به عنوان مثال با ورود و فعالیت مهندسین صنایع در حوزه های مرتبط به IT و مهندسی نرم افزار فیلدهایی مانند یادگیری ماشین ، هوش مصنوعی و دیگر رشته هایی که به آمار مهندسی پیشرفته نیاز دارند با شتابی مضاعف در راستای رشد و پیشرفت قدم برداشته اند.
پستهایسازمانی حوزه فعالیت مهندسین صنایع
مهندس صنایع / رئیس امور برنامه ریزی و بودجه / رئیس برنامه ریزی و تحلیل مالی / رئیس امور راه اندازی طرح ها ( طرح و برنامه ) ، سرپرست آمار و گزارش های تطبیقی ، هماهنگی و پشتیبانی / کارشناس ایمنی / مدیر تکنولوژی / مدیر تضمین کیفیت / مدیر پروژه / سرپرست کنترل کیفیت / کارشناس سیستم ها و روش ها / مدیر برنامه ریزی تولید/ سرپرست تعمیر و نگهداری و …. تنها برخی از پست های سازمانی هستند که یک مهندس صنایع قابلیت فعالیت در آنها را دارند.
جهت آشنایی بیشتر با گرایش های ارشد مهندسی صنایع، وبینار رایگان معرفی گرایش های ارشد مهندسی صنایع توسط خانه مهندسی صنایع برگزار می گردد که می توانید از هم اکنون در این وبینار ثبت نام نمایید.
از معروف ترین مهندسین صنایع :
“دکتر میربهادرقلی آریانژاد”
عضو گروه مهندسی صنایع – تولیدصنعتی دانشکده مهندسی صنایع
تحصیلات دانشگاهی:
لیسانس مهندسی فیزیک
فوق لیسانس تحقیق در عملیات ، University of California, Los Angeles
دکترای تحقیق در عملیات ، University of California, Los Angeles
زمینه تخصصی و تحقیقاتی:
- مباحث نوین در برنامهریزی مطلوب تولید اعم از”تئوری محدودیت”محاسبه هزینه براساس فعالیت، ماکزیمم کردن تروپوت
- برنامه ریزی مارکفی و شبه مارکفی و کاربردهای آن در برنامه ریزی نیروی انسانی کوتاه مدت و بلند مدت
- بهینه سازی مدلهای تلفیقی تولید و بازاریابی
- برنامه ریزی مارکفی و شبه مارکفی و کاربردهای آن در برنامه ریزی نیروی انسانی کوتاه مدت و بلند مدت
- بهبود فرآیند تولیدهای پیوسته با زمان راهاندازی قابل ملاحظه
- Factory physics
- تئوری پایایی فازی
- بهینهسازی در پایایی
- Large Scale Optimization
- Application of Meta Heuristic Methods for Solving Np-Hard Problems
- تصمیم گیری چندمعیاره و کاربردهای آن
- برنامه ریزی تولید کلاسیک
- آمار علی الخصوص آمار ناپارامتریک و تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها
- مدلسازی و بهینه سازی ریاضی
سوابق شغلی
مدیر گروه مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران
سر دبیر International Journal of Industrial Engineering
عضو هیات تحریریه International Journal of Engineering Science
عضو هیات تحریریه International Journal of Engineering
دبیر کمیته علمی پنجمین کنفرانس مهندسی صنایع
ریاست تحصیلات تکمیلی، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران
ریاست دانشکده، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران
” دکتر رسول نورالسناء “
عضو گروه مهندسی صنایع
تحصیلات
- لیسانس مهندسی، رشته تحصیلی کیفیت، محل تحصیل دانشگاه ایالتی لوئیزیانا
- فوق لیسانس مدیریت مهندسی، رشته تحصیلی کیفیت ، محل تحصیل دانشگاه لوئیزیانا- امریکا
- دکترای آمار کابردی، رشته تحصیلی کیفیت، محل تحصیل دانشگاه لوئیزیانا- امریکا
زمینه های تخصصی وتحقیقاتی
دوره های آموزشی گذرانده: CSSMBB- CQE
علم داده و تحلیل آماری
کنترل کیفیت آماری
بهینه سازی فرایند
سوابق شغلی
عضو هیات علمی، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران
دانشکده مدیریت، دانشگاه لوئیزیانا
” رضا توکلی مقدم “
مهندسی صنایع | مهندسی سیستم های اقتصادی، اجتماعی
تحصیلات:
کارشناسی صنایع, علم و صنعت
کارشناسی ارشد صنایع ملبورن
دکتری صنایع, سویین برن
سوابق شغلی:
عضو هیات تحریریه نشریه تخصصی مهندسی صنایع، ایران، تهران
سرپرست گرایش مهندسی صنایع، ایران، تهران
سرپرست دوره مشترک با دانشگاه ENSAM فرانسه، ایران، تهران
برخی مزایای رشته مهندسی صنایع
- همیشه بخشی از یک زمینه پویا خواهید بود !
تکنولوژی همواره در حال تکامل است و لازم است همیشه یادبگیرید که چگونه باید با این تکنولوژی ها ادامه دهید و به نوآوری بپردازید.
- همیشه برای رسیدن به راه حل ها و رویکرد های مختلف با زوایای گوناگون تشویق خواهید شد !
- رشته مهندسی صنایع یک رشته انعطاف پذیر است ، پس شما میتوانید یک راه را برای خود شخصی سازی کنید و آن را پیش ببرید !
- همه چیز در اطراف شما در زندگی روزمره نیاز به برنامه ریزی دارند و این کار یک مهندس صنایع است !
۵ دلیل که باید شغل مهندسی صنایع را مورد مطالعه قرار دهید.
۱- یک مهندس صنایع می تواند در هر بخش و زمینه ای کار کند :
امروزه اسم مهندسی صنایع را در هر زمینه و صنعتی زیاد میشنوید. تکنولوژی ، سخت افزار ، سلامت و … که نشان می دهد مهندسی صنایع در هر شرکتی به فعالیت می پردازد.
۲- Big Data
این موضوع که امروزه زمینه Big Data در حال افزایش است بر کسی پوشیده نیست. هر سازمانی که تلاش می کند برای کسب و کار خود تصمیمات بهتری اخذ کند به داده های حاصل نیاز دازد؛ در این زمینه که تجربه نشان می دهد تجزیه و تحلیل داده ها چگونه می تواند بر کسب و کار تاثیر گذار باشد ، مهندسی صنایع شما را برای فعالیت موثر در این زمینه آماده خواهد کرئد.
۳- دیدگاه و تمرکز بر رویکرد فرآیندگرا
همانطور که می دانید ، تمرکز مهندسی صنایع به طور عمده روی فرآیندها است و راه هایی برای بهبود فرایندها را پیدا و برای اجرای آنها تلاش می کند.
۴- ترکیب مهارت های فنی با کسب و کار
بسیاری از دانشگاه ها و مراکز آموزشی کلاس های کسب و کار را به طور موازی با دوره های آموزشی مرتبط و پرکاربرد در زمینه های مختلف ارائه مینمایند. شرکت در این گونه دوره ها می تواند به ترکیب مهارت های فنی مرتبط با کسب و کار و بهبود آن کمک شایانی به مهندسین صنایع ارائه کند.
۵- رشته مهندسی صنایع میتواند با منافع و راه زدگی شخصی شما شخصی سازی شود
برای یک مهندس صنایع همیشه گزینه های متفاوتی برای فعالیت درنقش های مختلف کاری خواهید داشت!
جهت آشنایی بیشتر با بازار کار مهندسی صنایع، وبینار رایگان معرفی بازار کار مهندسی صنایع توسط خانه مهندسی صنایع برگزار می گردد که می توانید از هم اکنون در وبینار بعدی ثبت نام نمایید.
Leave A Comment