تجزیه و تحلیل حالات و اثرات خرابی ( FMEA ) FMEA 5.0 ، FMEA VDA & AIAG

نسخه جدید ابزار FMEA منتشر گردیده است. این نسخه با همکاری سه ساله AIAG و VDA تهیه گردیده و در آن سعی شده الزامات خودروسازان دنیا دیده شود. این نسخه به عنوان ابزار در پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت صنعت خودرو IATF16949 مورد استفاده قرار می گیرد.

اغلب استاندارد های مدیریتی مبنا و اصل خود را بر تفکر مبتنی بر ریسک پایه گذاری نموده اند و بر همین اساس نیز موسسات AIAG آمریکا و VDA آلمان که از نامداران صنعت خودروسازی می باشند ، بطور مشترک اقدام به انتشار آخرین ورژن FMEA (تجزیه و تحلیل حالات و اثرات خرابی) در سال 2019 نموده اند.

بر اساس این سند ، دو مرحله اساسی تحقق محصول در سازمان در نظر گرفته می شود که شامل طراحی و تولید میباشد. هدف از انتشار این سند حصول اطمینان از اثربخش بودن فرایند شناسایی و ارزیابی ریسک در فرایند مدیریت ریسک در فرایند های طراحی و تولید محصول می باشد. تا ورژن چهارم انتشار یافته از این سند جداول مصادیق ؛ نحوه نمره دهی و الویت دهی بر اساس مقدار RPN در برخی از بند ها دستخوش بازنگری می شدند.

DFMEA یا FMEA طراحی

FMEA طراحی (DFMEA) یک تکنیک تحلیلی است که عمدتاً توسط یک مهندس/تیم مسئول طراحی به عنوان وسیله ای برای اطمینان از اینکه تا حد امکان، حالتهای خرابی احتمالی و علل یا مکانیسم های خرابی مرتبط با آنها در نظر گرفته شده و قبل از انتشار قطعه برای تولید مورد استفاده قرار میگیرد.

PFMEA یا FMEA تولید

FMEA تولید ، فرآیندها را با در نظر گرفتن حالتهای شکست بالقوه که ممکن است از تغییرات فرآیند ناشی شود، برای تعیین اولویت اقدامات برای پیشگیری و در صورت نیاز، بهبود کنترلها، تجزیه و تحلیل میکند. هدف کلی تجزیه و تحلیل فرآیندها و انجام اقدامات قبل از شروع تولید، برای جلوگیری از عیوب ناخواسته مربوط به ساخت و مونتاژ و عواقب آن نقص است.

تغییرات سند FMEA

لازم به ذکر است که  تا انتشار نسخه چهارم از این استاندارد ، مولفین آن شامل کمپانی های AIAG ، FORD MOTOR و GENERAL MOTOR بوده اند که در این بین نامی از VDA دیده نمی شود ، نام سند مذکور Potential Failure Mode and Effect Analysis بوده است.

این در صورتی است که در نسخه جدید منتشر شده از این سند که به اصطلاحی غلط آن را FMEA 5.0 می نامند ، بطور کلی این سند بازنگری شده و در وافع رویکردی جدید را در  این روش به خواننده ارائه می دهد. این نسخه تحت عنوان Failure Mode and Effect Analysis – FMEA handbook ، ویرایش اول ، انتشار یافته است که مشخصا به خواننده این مورد را یادآوری می کند که رویکرد حاضر با رویکرد قبلی تفاوت های عمیقی را دارا می باشد.

تغییرات نسخه FMEA 2019 نسخه AIAG & VDA

اضافه شدن FMEA-MSR

از عمده تفاوت هایی که در این سند می توان به آن اشاره کرد افزوده شدن موارد تکمیلی یا Supplemental در سند می باشد که بر خلاف رویکرد قبلی صرفا مطالعه بر محصول را تا مرحله تولید پیش نمی برد و سازمان را مکلف بر آن می دارد که محصول را تا مرحله بکارگیری توسط مشتری یا مصرف کننده مطالعه نماید. چرا که ریسک این موضوع وجود دارد که در مراحل تولید یا طراحی برخی ریسک ها در مظر گرفته نشود.

تغییر نحوه الویت بندی

از دیگر تغییرات عمده در این سند ، تغییر معیار ها جهت الویت اقدامات است که پیش از این با معیاری به نام RPN یا نمره الویت ریسک انجام می پذیرفت ، این در حالی است که این مقدار جای خود را به معیاری با عنوان ، AP یا الویت اقدام داده است که بر اساس این مقدار ، در هر ریسک الویت اول با معیار شدت اثر بالاتر ، سپس احتمال وقوع و در نهایت احتمال کشف می باشد که در هر رده ، این سند الویت ها را تفکیک نموده است.

تغییر رویکرد تجزیه و تحلیل حالات و اثرات خرابی

از عمده تفاوت های دیگر این سند می توان به تغییر گام های روش اشاره نمود که به شرح ذیل می باشد:

  1. برنامه ریزی و آماده سازی
  2. تحلیل ساختار
  3. تحلیل عملکرد
  4. تحلیل خرابی
  5. تحلیل ریسک
  6. بهینه سازی
  7. مستندسازی

آخرین ورژن FMEA در استاندارد IATF

بر اساس الزام مدیریت کیفیت صنعت خودروسازی ، IATF 16949 : 2016 ، سازمان موظف است جهت تکمیل فرایند تکوین محصول خود ریسک های فرایند طراحی و فرایند تولید محصول را پیش از تولید محصول با استفاده از آخرین ورژن FMEA شناسایی و ارزیابی نمایند.

بر همین اساس تیم خانه مهندسی صنایع اقدام به گردآوری و ترجمه آخرین ورژن سند FMEA نموده که می توانید با کلیک بر لینک ذیل آن را دریافت نمایید.

شرکت در وبینار نسخه جدید FMEA

یکی از الزامات بسیار کلیدی و در عین حال کاربردی در استاندارد سیستم مدیریت کیفیت صنعت خودروسازی ، IATF 16949 : 2016 ، مدیریت ریسک های فرایند تولید و طراحی بر اساس آخرین ورژن FMEA می باشد. تا سال 2019 چهار نسخه از رویکرد FMEA منتشر گردید که مبنا و اساس آن بر اساس 3 پارامتر شدت اثر ، احتمال وقوع و احتمال کشف ریسک ، ریسک ها را ارزیابی نموده و بر اساس ضرب این 3 پارامتر به AP دست یافته می شد.