مدیریت دانش
مدیریت دانش یکی از بهترین ابزارهای مهندسیصنایع می باشد و همچنین آموزش مدیریت دانش کاربرد بسیاری در بازار کار مهندسی صنایع دارد. آموزش مدیریت دانش یکی از مهمترین سرفصل ها در دوره های آموزشی مهندسی صنایع می باشد.
مدیریت دانش به معنی انتقال دانش مناسب به فرد مناسب در زمان مناسب است. تمرکز مدیریت دانش بر بهبود توانایی سازمانی است. موفقیت در زمینه مدیریت دانش نیازمند ایجاد یک محیط جدید کاری می باشد که دانش و تجربه بتوانند براحتی تسهیم شوند.
مدیریت دانش، مدیریت سیستماتیک داراییهای دانش سازمان برای هدف ایجاد ارزش و دستیابی به نیازهای تاکتیکی و استراتژیکی است که شامل ابتکارات، فرآیندها، استراتژیها و سیستمهایی که ذخیره سازی، ارزیابی، اشتراک گذاری، پالایش و ایجاد دانش را ارتقا میدهد.، هستند.
بنابراین مدیریت دانش به رابطه قوی میان اهداف و استراتژیهای سازمان اشاره میکند و شامل مدیریت کردن دانشی است که برای بعضی اهداف مفید بوده و برای سازمان ارزش آفرینی میکند.
مدیریت دانش باید ابزار و افراد مناسب، دانش، ساختار و فرهنگ مناسب را برای ارتقا یادگیری، فراهم نماید. از دلایل سودمندی مدیریت دانش این است که بر روی دانش نه به عنوان دارایی غیرملموس بلکه به عنوان یکی از داراییهای اصلی سازمان تمرکز میکند و به این ترتیب سازمان را قادر میسازد تا نوآوری را افزایش داده، از دانشش بهتر محافظت نموده و استفاده مفیدتری از آن داشته باشد و تلاش کافی برای افزایش دانشش مطابق با نیازهایش انجام دهد. همچنین به سازمان کمک میکند تا از اشتباهات گذشته برای موفقیت آینده بیاموزد..
انواع دانش
یکی از قدمهای ضروری در مدیریت دانش شناخت انواع دانش و تشخیص آنها از یکدیگر است. سه نوع دانش وجود دارد که در ذیل به تشریح هرکدام میپردازیم.
-
دانش صریح
دانش صریح یا دانش کُدگذاری شده، بیان کننده دانشی است که در قالب زبان نظام مند و رسمی، قابل انتقال است. میتواند در ذخایر کتابخانه ها، آرشیوها، و پایگاههای اطلاعاتی ذخیره شده و بر اساس یک مبنای متوالی ارزیابی شود. دانشی گسترده که میتواند به سادگی شکل دهی گردد. دانش صریح، شامل چیزی است که یک سازمان یا فرد از قبل می داند و می تواند نسبتاً بسا دگی با آن ارتباط برقرار کند.
مثلا این مطلب که اگر یک فرد بدون چتر در باران بیرون رود، خیس می شود، یک دانش صریح است. این دانش به وضوح تعریف یا فرموله می شود و از طریق تکنولوژیهای اطلاعاتی به اشتراک گذاشته میشود.
-
دانش ضمنی
دارای ویژگی فردی بوده و این امر، قاعده مند کردن و انتقال آن را مشخص می سازد. معمولاً بوسیله یک فرد نگهداری میگردد و نتیجه تجربه خود اوست. دارنده چنین دانشی، در آن زمینه یک “خبره” است. اغلب اوقات، این دانش از طریق کلمات ، به طور شفاهی یا دیگر فرایندهای غیر رسمی به دیگران انتقال میابد. از دانشی که ریشه در فرهنگ سازمان دارد، به عنوان دانش ضمنی نیز یاد می شود. در اکثر سازمان ها، دانش ضمنی به ندرت مبادله یا به اشتراک گذاشته میشود. بنابراین، وقتی که فرد صاحبِ این دانش، سازمان را ترک می کند، این نوع دانش نیز از بین میرود و به همین دلیل است که منافع دانش ضمنی بلندمدت محسوب نمیشوند. دانش ضمنی، کمیاب، غیرقابل جایگزین، غیرقابل تقلید و ارزشمند است.
-
دانش درج شده
دانشی که در فرآیندها، رویه ها، محصولات، فرهنگ و ساختار، به صورت رسمی قرارداده شده است. مثلا از طریق یک ابتکار مدیریت برای رسمیت دادن به یک رویه سودمند و خاص است. چالشهای مدیریت این نوع دانش متنوع بوده و با دانش ضمنی متفاوت است.
پیاده سازی مدیریت دانش دارای چندین بعد به شرح ذیل میباشد:
-
استراتژی: استراتژی مدیریت دانش باید وابسته به استراتژی شرکت باشد. هدف مدیریت، به اشتراک گذاری و ایجاد دانش مرتبط با نیازهای تاکتیکی و استراتژیکی سازمان است.
-
فرهنگ سازمانی: فرهنگ سازمانی بر روابط متقابل افراد، محتوای دانش ایجاد شده، مقاومتی که افراد دربرابر تغییرات از خود نشان میدهند و روشی که دانش را به اشتراک میگذارند، اثر میگذارد.
-
فرآیندهای سازمانی: فرآیندها، محیطها و سیستمهای مناسبی که پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان را میسر میسازند.
-
مدیریت و رهبری: مدیریت دانش نیاز به رهبری لایق و باتجربه در همه سطوح را دارد. طیف گسترده ای از نقشهای مربوط به مدیریت دانش وجود دارد که سازمان ممکن است بخواهد و یا نخواهد آنها را پیاده سازی کند که شامل مدیران دانش، کارگزاران دانش و… هستند.
-
تکنولوژی: سیستمها، ابزارها و تکنولوژیهایی که به درستی و مطابق با نیازهای سازمان طراحی گردیده اند.
-
سیاستها: حمایتهای بلند مدت از پیاده سازی و تقویت ابتکاراتی که تمام ساختارها و فرآیندهای سازمانی را درگیر میکنند، و ممکن است که از نظر مالی و زمانی بسیار پرهزینه باشند، و اغلب ممکن است بازده مستقیم و قابل مشاهده ای بر روی سرمایه گذاری انجام شده نداشته باشند.
-
دیدگاههای مدیریت دانش
در مدیریت دانش دو دیدگاه وجود دارد که هریک به نوعی جایگاه مدیریت دانش در عرصه مدیریت را تعریف میکنند. هدف مدیریت دانش با توجه به این دیدگاهها متفاوت است. در دیدگاه اول، دانش به عنوان سرمایه مدنظر قرار میگیرد، در حالی که در دیدگاه دوم، دانش ابزاری برای کمک به افراد در ایجاد و توسعه دانش است.
دیدگاه اول: دانش به عنوان یک سرمایه. هدف از مدیریت دانش در این رویکرد رساندن اطلاعات درست به افراد لازم، در زمان مناسب و با کمترین هزینه است.
دیدگاه دوم: دانش به عنوان یک ابزار. هدف از مدیریت دانش در این رویکرد کمک به افراد در ایجاد و به اشتراک گذاشتن دانش، کمک به افراد در عمل کردن بر اساس دانش است به طریقی که کارآیی سازمان و همکارانش، به طور قابل سنجشی بهبود یابد.
کاربرد مدیریت دانش
مدیریت دانش کاربرد و استفاده فراوان دارد. کاربردها و موقعیتهای مختلف مدیریت دانش همیشه مورد توجه متخصصین بوده است. چنانچه در توسعه فرایندها و برنامه های مختلف از آن استفاده نموده اند. بخشی از کاربردهای مدیریت دانش به شرح ذیل میباشد:
-
پروژه مدیریت دانش بر پایه فن آوری اطلاعات
-
استفاده مجدد از دانش
-
موانع اشتراک دانش
-
جستجوی اسناد
-
یکپارچگی دانش
-
اشتراک دانش مابین افراد
-
یکپارچگی دانش، عملکرد و نظام های یادگیری
-
اثرات مدیریت دانش روی تجارت الکترونیکی
-
روایت گویی و روای تهای سازمانی
-
انتقال دانش در شبکه های بین سازمانی
کاربرد مدیریت دانش در تصمیمات راهبردی
مدیریت دانش می تواند به دقت برای تعریف یک مشکل تصمیم گیری مورد استفاده قرارگیرد، عناصر تصمیم گیری را معین نماید، و آنها را به صورت کلی درآورد و این میتواند به عنوان مثال، ناشی از نیاز سازمان به حل مشکلات پیچیده ای باشد که زائیده اهداف متناقض است. در یک موقعیت تصمیم گیری ساختارمند، مدیریت دانش میتواند برای اکتشاف تعاملی مجموعه ای از اهداف با گزینه های استراتژیک، به قدر کافی موثر باشد.
مراحل مدیریت دانش
مرحله1 فرایندهای هوشمند: فعالیتهای مدیریت دانش اساساً بر بهبود فرایندها تمرکز دارند ( تمرکز بر بهبود مستمر از طریق دروس آموخته شده، بهترین فعالیتها، ابداع فرایند و دریافت اطلاعات صحیح یا دانش مناسب به افراد مناسب و در زمان مناسب و… )
مرحله2کالاها و خدمات دانش محور: تمرکز بعدی به خلق کالاها و خدمات جدید و بطور روزافزون دانش محور است (با تأکید بر ارتقای خلاقیت و اثربخشی و کارایی بیشتر تحقیق و توسعه)
مرحله3 مفاهیم ابداعی تجارت: توجه دستکم به متون و اخیراً به بهبود مفاهیم جدید تجارت جهت داده شده است.
مرحله4 ایجاد نظا مهای حیاتی دانش و پیوستن سیستمهای کار با نظامهای دانش: هدف نهایی مدیریت دانش ایجاد و ارتقای مستمر سیستمهای دانش و پیوند آنها با سیستمهای دانش و سیستمهای کاراست. تمام سطوح کار باید جایگزین در سیستم های دانش مناسب، شامل تصمیم گیری استراتژیک، عملیات، تحقیق و توسعه، مهندسی، حفظ و نگهداری، بازاریابی شوند.
-
-
در مطالب آینده به بررسی مدلهای مدیریت دانش خواهیم پرداخت.
امیدواریم مقاله آموزش مدیریت دانش برای شما در بازار کار مهندسی صنایع مفید واقع گردد در صورت نیاز به مشاوره با شماره های ٠٢١٧٧٢٩٧٩٠١ و ٠٢١٧٧٢٩٨۶٨٢ تماس حاصل فرمایید.
Leave A Comment