کالیبراسیون چیست | کالیبراسیون | انواع کالیبراسیون | روش کالیبراسیون

کالیبراسیون چیست؟

یکی از مباحث مهم در شغل هایی مثل کنترل کیفیت در  مهندسی صنایع، مبحث کالیبراسیون و اندازه گیری است.

به عبارت ساده “کالیبراسیون” را می توان به عنوان فرآیندی تعریف کرد که در شرایط خاص رابطه بین مقادیر نشان داده شده توسط یک ابزار اندازه گیری و مقادیر تأیید شده استانداردها  را نشان می دهد.

کالیبراسیون عمل مقایسه دستگاه مورد آزمایش Device Under Test با مقدار ناشناخته با استاندارد مرجع از یک مقدار شناخته شده است. شخص معمولاً برای تعیین خطا یا تأیید صحت مقدار ناشناخته کالیبراسیون را انجام می دهد. مرحله بعدی منطقی که می تواند در یک فرآیند کالیبراسیون اتفاق افتد ، ایجاد یک اصلاح یا درست کردن ابزار برای کاهش خطای اندازه گیری است. از نظر فنی ، تنظیم اصلاحی، گامی جداگانه از کالیبراسیون است.

در فناوری اندازه گیری، کالیبراسیون مقایسه مقادیر اندازه گیری است که توسط یک دستگاه با یک استاندارد کالیبراسیون با دقت مشخص ارائه می شود. چنین استانداردی می تواند یک دستگاه مرجع با دقت مشخص باشد.

این سرویس ممکن است شامل تنظیماتی باشد تا معیارهای پذیرش را برآورده کند ، اما به عبارت دقیق ، اصطلاح کالیبراسیون فقط به معنای عمل مقایسه است و شامل تنظیم نیست.

کالیبراسیون ابزار اندازه گیری شما دو هدف دارد. دقت دستگاه را بررسی می کند و قابلیت ردیابی اندازه گیری را تعیین می کند.

گزارشی توسط متخصص کالیبراسیون ارائه شده است که خطای اندازه گیری ها با دستگاه اندازه گیری قبل و بعد از کالیبراسیون را نشان می دهد.

چرا کالیبراسیون؟

اندازه گیری های اشتباه!

در واقع ، هیچ اندازه گیری کامل نیست. مقدار اندازه گیری شده شما همیشه شامل عدم اطمینان ناشی از کمبود تجهیزات اندازه گیری ، رویه ها و متغیرهای تصادفی است.

چرا باید ابزار و وسایل خود را کالیبره کنید؟

با افزایش تقاضا برای دقت و عدم اطمینان شناخته شده ، بسیار مهم است که بدانید خوانش های شما برای مطابقت با استانداردهای کیفیت صنعت ، الزامات مشتری و یا الزامات داخلی تا چه اندازه واقعیت را نشان می دهد.

قابلیت ردیابی کالیبراسیون 

از پایین ترین سطح هرم کالیبراسیون تا رسیدن به استانداردهای SI ، می توان به عنوان “قابلیت ردیابی” ، یک مفهوم مهم کالیبراسیون ، نام برد. به روش دیگر ، ردیابی ، یا کالیبراسیون قابل ردیابی ، بیانگر این است که کالیبراسیون با استانداردهای مرجع کالیبره شده انجام می شود که از طریق یک زنجیره ناگسستنی به بخش SI مربوط ، از طریق NMI قابل ردیابی هستند. قابلیت ردیابی کالیبراسیون را نیز می توان به عنوان شجره کالیبراسیون تصور کرد.

قابلیت ردیابی در تست و اندازه گیری بسیار مهم است زیرا بسیاری از استانداردهای فنی و کیفیتی در صنعت نیاز به ردیابی دستگاه های اندازه گیری دارند. به عنوان مثال ، اندازه گیری های قابل ردیابی در تجهیزات پزشکی ، داروسازی ، هوافضا ، نظامی و صنایع دفاعی و همچنین در بسیاری از صنایع تولیدی دیگر مورد نیاز است. کالیبراسیون قابل ردیابی همیشه با اطمینان از اندازه گیری ها و داده های حاصل صحیح ، به بهبود کنترل فرآیند و تحقیقات کمک می کند.

مانند سایر مباحث مرتبط با کالیبراسیون ، بسیاری از الزامات فنی برای مدیریت و اطمینان از قابلیت ردیابی کالیبراسیون ارائه شده است. برای ذکر چند الزام ، باید به عدم اطمینان کالیبراسیون ، فاصله کالیبراسیون و روش هایی که برای اطمینان از اینکه قابلیت ردیابی در برنامه کالیبراسیون ماندگار باقی بماند ، در نظر گرفته شود.

اعتبارسنجی کالیبراسیون 

هنگام انجام کالیبراسیون ، مهم است که بتوانید به روشی که انجام می شود اعتماد کنید. اعتبار سنجی کالیبراسیون این اعتماد را فراهم می کند. اعتباربخشی به صاحب ابزار اطمینان می دهد که کالیبراسیون به درستی انجام شده است.

اعتبار سنجی کالیبراسیون به این معنی است که یک فرآیند کالیبراسیون بررسی شده و مطابق با الزامات اندازه گیری فنی و کیفیت بین المللی پذیرفته شده است. استاندارد ISO17025 استاندارد بین المللی کیفیت سنجی است که آزمایشگاه های کالیبراسیون در آن معتبر هستند. خدمات اعتباربخشی توسط سازمانهای مستقل که مجوز انجام این نوع فعالیت ها را دارند ، ارائه می شود.

هر کشور بزرگ معمولاً حداقل یک ارائه دهنده اعتبارنامه دارد. به عنوان مثال ، در ایالات متحده ، برنامه ملی اعتبار سنجی آزمایشگاه داوطلبانه (NVLAP) ، A2LA و LAB ارائه دهندگان اعتبارنامه هستند. در انگلیس ، سرویس اعتباربخشی انگلستان (UKAS) ارائه دهنده اعتبارنامه است. موافقت نامه های بین المللی اطمینان می دهند که به محض اعتبارسنجی یک فرآیند کالیبراسیون در یک کشور ، هرگونه کالیبراسیون ناشی از آن فرایند می تواند در سراسر جهان و بدون هیچ گونه الزام اضافی در مورد پذیرش فنی پذیرفته شود.

گواهی های کالیبراسیون 

هنگامی که کالیبراسیون انجام شد ، نتایج در یک گواهینامه  کالیبراسیون خلاصه می شود.سازمان میتواند جهت نیازهای بعدی خود همچون درخواست مشتری یا نهاد قانون گذار بالا دستی به این گواهینامه ها رجوع نماید.

گواهی کالیبراسیون چیست؟

گواهی کالیبراسیون بیان نتایج انجام کالیبراسیون بر روی یک تجهیز است. همچنین اطلاعاتی در مورد آزمایشگاهی که کالیبراسیون را انجام داده و روش کالیبراسیون استفاده شده را نمایش می دهد.

جهت انجام کالیبراسیون میبایست از آزمایشگاه های دارای تایید صللاحیت کالیبراسیون استفاده کرد . این آزمایشگاه باید مبتنی بر استاندارد ایزو 17025 تایید صلاحیت شده و گواهینامه معتبر از یک سازمان اعتباردهنده AB عضو ILAC را داشته باشد. 

نمودار زیر عناصر مختلف گواهی کالیبراسیون را توضیح می دهد.

گواهی کالیبراسیون اطلاعات مهمی را برای اطمینان به صاحب ابزار در مورد کالیبراسیون صحیح دستگاه و کمک به اثبات اثبات کالیبراسیون ارائه می دهد.

گواهینامه های کالیبراسیون متفاوت است زیرا آزمایشگاه های کالیبراسیون بسته به محل کالیبراسیون در هرم کالیبراسیون یا سلسله مراتب متفاوت هستند. به عنوان مثال ، گواهی کالیبراسیون مورد نیاز برای مقیاس فروشگاه های مواد غذایی ممکن است بسیار ساده باشد ، در حالی که گواهی کالیبراسیون برای تعادل دقیق در یک آزمایشگاه کالیبراسیون ممکن است دارای محتوای فنی بسیار بیشتری باشد.

گواهینامه های کالیبراسیون ناشی از یک فرایند کالیبراسیون معتبر ، برخی  شرایط بسیار ویژه ای را دارند که می توانید در استاندارد بین المللی استاندارد ISO17025 مشاهده نمایید.

گواهی کالیبراسیون سند رسمی سوابق کالیبراسیون ابزار یا تجهیز اندازه گیری است و قابلیت ردیابی را برای انستیتوی ملی استاندارد و فناوری فراهم می نماید.

 دقت و کامل بودن گواهینامه کالیبراسیون خود منعکس کننده اعتبار سازمان کالیبراسیون است.

گواهی کالیبراسیون اطلاعات اساسی در مورد وضعیت ابزار یا تجهیز اندازه گیری را مستند می کند و همچنین جزئیات مربوط به شرایط خارج از تلرانس ، شرایط اندازه گیری ویژه و موارد دیگر را ارائه می دهد.

 هر گواهی شامل یک شماره سریال است که یک کالیبراسیون را با یک ابزار مرتبط می کند. این سند ممکن است توسط کاربران نهایی محصولات آزمایش شده با این ابزار مورد نیاز باشد ، به ویژه در مورد قراردادهای دولتی.

قالب های گواهی کالیبراسیون با توجه به موقعیت جغرافیایی و مقررات دولت محلی متفاوت خواهد بود.

استاندارد کالیبراسیون چیست؟

آزمایشگاه کالیبراسیون ابزار اندازه گیری را با یک مقدار صحیح ، با یک استاندارد قابل ردیابی مقایسه می کند.

استاندارد کمیتی است که براساس هفت واحد پایه SI بعلاوه تعدادی واحد مشتق شده ساخته شده است. SI سیستم بین المللی واحدها است (SI ، مخفف Système international فرانسه (واحدها)).

هفت واحد پایه SI: متر (متر) ، کیلوگرم (کیلوگرم) ، دوم (ها) ، آمپر (A) ، کلوین (K) ، مول (mol) و کاندلا (cd)

کالیبراسیون معتبر چیست؟

یک آزمایشگاه معتبر به طور مستقل توسط یک سازمان اعتباردهنده مطابق استاندارد ISO / IEC 17025 ارزیابی می شود تا معیارهای بین المللی مربوط به سیستم کیفیت و صلاحیت فنی خود را داشته باشد.

چرا باید از آزمایشگاه معتبر استفاده کرد؟

استاندارد ISO / IEC 17025 یک استاندارد بین المللی کیفیت شناخته شده است. علاوه بر اینکه اعتماد و اطمینان به اندازه گیری را برای فعالیت های خود فراهم می کنید ، اگر مشتریان بدانند که تجهیزات آزمایش شما توسط آزمایشگاه کالیبراسیون مستقل و واجد شرایط کالیبره شده است ، استفاده از سرویس کالیبراسیون معتبر همچنین به معنی برچسب کیفیت برای شرکت و محصولات شما خواهد بود.

چرا کالیبراسیون بسیار مهم است؟

کالیبراسیون دقت و صحت ( کیفیت) اندازه گیری های ثبت شده با استفاده از یک سری از تجهیزات را تعریف می کند. با گذشت زمان ، تمایل به “رانش” به ویژه هنگام استفاده از فن آوری ها یا اندازه گیری پارامترهایی مانند دما و رطوبت وجود دارد.

برای اطمینان از نتایج اندازه گیری شده ، نیاز به ادامه کالیبراسیون تجهیزات در طول عمر آنها برای اندازه گیری های قابل اعتماد ، دقیق و قابل تکرار است.

هدف از کالیبراسیون به حداقل رساندن هرگونه عدم اطمینان اندازه گیری با اطمینان از صحت تجهیزات آزمایش است.

کالیبراسیون خطاها یا عدم قطعیت های موجود در فرآیندهای اندازه گیری را تا حد قابل قبولی کمی و کنترل می کند.

هزاران کالیبراسیون هر روز بی سر و صدا در سراسر جهان برای منافع شما انجام می شود.کالیبراسیون تجهیزات اندازه گیری در بند 5-1-7 استاندارد ایزو9001 به عنوان یک الزام معرفی گردیده و  یکی از بند های بسیار مهم استاندارد ایزو 9001 می باشد.

در ادامه با ذکر چند مثال اهمیت کالیبراسیون را برسی می کنیم:

کالیبراسیون در صنایع غذایی

در کترینگ ها ، آشپزخانه ها و به طور کلی صنایع غذایی، پیامدهای استفاده از قطعه ای یا تجهیزی که کالیبره نشده است می تواند این باشد که دمای بحرانی غذا به اشتباه اندازه گیری شود.

این مسئله می تواند در موارد ذیل تاثیرگذار باشد:

• مسائل ایمنی غذایی
• نقض الزامات استاندارد ایزو22000 و  استاندارد HACCP و بیمار شدن مشتریان
• اقدامات قانونی
• و …

همه اینها منجر به آسیب رساندن به اعتبار یک تجارت می شود.

هزینه ریسک احتمالی اعتبار  سازمان در مقایسه با هزینه یک کالیبراسیون یک یا دو ساله ساده ، به این معنی است که اغلب ارزش نادیده گرفتن کالیبراسیون را ندارد.

کالیبراسیون در ساخت

در برنامه های کاربردی فرآیند تولید ، هر وسیله ای که استفاده می شود باید در نقاط مختلف در محدوده کاری خود کالیبره شود تا از اطلاعات قابل اعتماد برای هشدارها و سیستم های حیاتی اطمینان حاصل شود.

عدم کالیبراسیون یا کالیبراسیون نامناسب علت آسیب ، مرگ و حتی بلایای بزرگ محیطی بوده است.

به طور خلاصه ، هر کجا اندازه گیری مهم باشد ، کالیبراسیون از اهمیت حیاتی برخوردار است ، کاربران و مشاغل را قادر می سازد تا به نتایجی که بر ثبت آنها نظارت دارند و متعاقباً کنترل می شوند ، اطمینان داشته باشند.

شما عزیزان می توانید سوالات و نظرات خود در خصوص این محتوای آموزشی را با مشاوران خانه صنایع در میان بگذارید

02188761795

02188764867